آشنایی با نسل های رایانه

نسل های رایانه ای

به طور کلّی، چهار نسل یا دوره برای رایانه ها قائل شده اند که هر یک مقارن با یک تحوّل در فنّاوری بوده است. نکته ی قابل توجّه این است که محدوده ی زمانی عنوان شده برای هر نسل به صورت تقریبی است و در واقع، مرز کاملاّ مشخّص و متمایز کننده ای در بین آن ها وجود ندارد.

 این چهار نسل عبارت اند از:

نسل اوّل:

رایانه های این نسل با به کارگیری لامپ های خلأ در سال 1938 پا به عرصه ی وجود گذاشتند. از ویژگی های رایانه های این نسل می توان به مواردی چون حجم و وزن بسیار زیاد، گرمای تولیدی و توان مصرفی بسیار بالا و در نتیجه، خرابی بسیار، پیچیدگی برنامه دادن ، محدودیت عملیات قابل اجرا با آن ها، محدودیت ظرفیت حافظه و محدودیت در نوع داده ی ورودی اشاره کرد.

از اتفاقات مهمّ این دوران می توان به استفاده از سیستم اعداد دودویی به جای سیستم ده دهی اشاره کرد. یک نمونه از رایانه های این نسل، رایانه ی انیاک است. این رایانه وزنی در حدود 30 تن داشت و در ساخت آن، 18000 لامپ خلأ استفاده شده بود. این رایانه می توانست 5000 عمل جمع یا 300 عمل ضرب را در یک ثانیه انجام دهد.

نسل دوم:

 در سال 1959 استفاده از ترانزیستور به جای لامپ های خلأ موجب کاهش اندازه، گرمای تولیدی و توان مصرفی شد. در نتیجه، کامپیوترهای نسل دوم با سرعت بیش تر، اندازه ی کوچک تر و قابلیت اطمینان بیش تر ساخته شدند. معمولاّ در این نسل، هر رایانه برای یک مصرف خاص ساخته می شد.

از اتفافات مهم این دوران می توان به کارگیری نوار مغناطیسی و استفاده از زبان های برنامه نویسی چون اسمبلی و سپس فرترن و کوبال را نام برد. برای نمونه می توان به IBM 1401 اشاره کرد که برای کاربردهای علمی ساخته شده بود.

نسل سوم:

نسل سوم رایانه ها در سال 1964، با قرار گرفتن ترانزیستورها در یک بسته ی کوچک سیلیکونی و ساخت مدارات مجتمع (IC) پا به عرصه ی وجود گذاشتند. سرعت این رایانه ها به مراتب بالاتر بود و می توانستند میلیون ها دستورالعمل را در یک ثانیه پردازش کنند.

از اتفاقات مهمّ این دوران می توان به کارگیری دیسک مغناطیسی، تبادل اطلاعات بین رایانه ها از راه دور و به وجود آمدن زبان برنامه نویسی بیسیک را نام برد. برای نمونه می توان به IBM 360 اشاره کرد که به عنوان یک رایانه ی همه منظوره شهرت یافت

نسل چهارم:

از حدود سال 1975 به این طرف با اختراع تراشه ها شاهد حضور رایانه های نسل چهارم هستیم. با قرار دادن هزاران مدار در یک تراشه، امکان ساخت رایانه های کوچک تر، سریع تر و با ظرفیت حافظه ی بیش تر فراهم گردید.

یکی از دستاوردهای استفاده از تراشه ها در ساخت رایانه ها، به وجود آمدن ریز رایانه ها یا رایانه های شخصی بود. پس از اختراع تراشه ها و افزایش مدارات و قطعات به کار رفته در آن ها روز به روز شاهد تولید رایانه های کوچک تر و در عین حال سریع تر و دارای ظرفیت بیش تر هستیم.

تولید سخت افزار نیرومندتر، امکان اجرای نرم افزارهای پیچیده تر و با قابلیت های بیش تر و تولید نرم افزارهای جدیدتر، نیاز به سخت افزار قوی تر را به دنبال داشته اند.